نفقه از جمله حقوق مالی از طرف مرد برای زن و فرزندان است. مرد موظف است بعد از ازدواج و شروع زندگی زناشویی این حق را بپردازد.در واقع عدم پرداخت نفقه اولین تکلیف مرد بعد از ازدواج است که در صورت انجام ندادن این تکلیف زوجه حق شکایت از او را دارد. در تهران همچون سایر شهرها روزانه زوج های جوان برای شروع زندگی زیر یک سقف میروند و زندگی خود را شروع میکنند. در این میان هستند افرادی که درگیر مسائلی از این قبیل میشوند. خانمهایی که مشکل عدم دریافت نفقه از سوی همسر خود را دارند به دنبال وکیل پایه 1 دادگستری تهران میگردند. یک وکیل مجرب میتواند کمک خوبی در این مورد کند. مرد بعد از تشکیل زندگی، مسئول است که نفقه زن را بپردازد. البته زن هم در ازای گرفتن این حق یک سری وظایفی دارد. در صورت عدم انجام این وظایف که بر گردن او است حق گرفتن نفقه را از همسر خود ندارد. در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
بیشتر بدانید : بهترین وکیل قم
نفقه حق قانونی زن
طبق ماده 1107 قانون آیین دادرسی مدنی نفقه تمام نیازهای اساسی و اصلی یک زن برای زندگی ساده اجتماعی است. این نیازها باید طبق عرف جامعه باشد. پس از جاری شدن عقد نکاح بین زن و مرد، مرد موظف است این حق را ادا کند و در صورت عدم پرداخت آن، زن حق شکایت از او را دارد. نفقه برای زن شامل موارد زیر است:
- خوراک
- پوشاک
- مسکن
- درمان
- لوازم مورد نیاز برای زندگی
- گرفتن خدمتکار در صورت نیاز و احتیاج زن
- فرزندان
عدم پرداخت نفقه زن از طرف مرد
یک مرد حتی اگر توان مالی نداشته باشد بعد از اینکه ازدواج کرد باید نفقه را پرداخت کند. البته این شرط فقط مربوط به زن است. یعنی پرداخت نفقه زن حتی در صورت نداشتن توان مالی بر گردن مرد است و او موظف است آن را انجام دهد. اما نفقه فرزندان در صورت داشتن توان مالی بر گردن مرد است و بر او واجب میشود. البته اگر زن از تمکین مرد خودداری کند (بدون داشتن دلیل موجه) حقی در قبال گرفتن نفقه نخواهد داشت و نمیتواند برای عدم پرداخت نفقه از طرف مرد، از او شکایت کند. یک مرد وقتی بعد از جاری شدن عقد نکاح، رابطه زناشویی برقرار کند، زن از او تمکین کند و با او زیر یک سقف زندگی کند موظف به پرداخت نفقه به زن میشود.
باید در نظر داشت که مواردی وجود دارد که عدم تمکین زن را موجه اعلام میکند. یعنی زن حتی اگر با داشتن این موارد از شوهرش تمکین نکرد حق گرفتن نفقه را دارد. این موارد شامل زیر است:
- اعتیاد شدید مرد
- داشتن بیماری های مقاربتی
- عدم تهیه یک سرپناه مناسب از طرف مرد
- تهدید جان، مال و یا شرافت زن از طرف مرد
معرفی حقوق مرد برای پرداخت نکردن نفقه
یک سری موارد است که با توجه به آنها پرداخت نفقه برای مرد واجب نمیشود و در صورت عدم پرداخت نفقه حقی برای شکایت علیه او برای زن نیست. این موارد عبارت است از:
- زوجه باید در همان خانهای که مرد برای او در نظر گرفته و تهیه کرده است زندگی کند. اگر او از زندگی کردن زیر یک سقف با مرد امتناع کند حق گرفتن نفقه را ندارد.
- نامناسب بودن شغل زن میتواند باعث عدم حق او برای دریافت نفقه گردد. یعنی اگر مرد بتواند ثابت کند که شغل زنش برخلاف حیثیت و آبروی خانوادگی آنها است میتواند او را از داشتن این شغل منع کند. اگر زن بدون اجازه و یا رضایت همسرش در جای نامناسب مشغول به کار شود حق گرفتن نفقه را ندارد. (طبق ماده 1117 قانون آیین دادرسی مدنی)
- زوجه حق ندارد بدون دلیل موجه از برقراری رابطه زناشویی خودداری کند. زنی که بدون دلیل خاصی از رابطه زناشویی با همسرش امتناع کند ناشزه محسوب میشود و حق گرفتن نفقه از همسر خود را ندارد.
- زوجه برای ترک منزل باید از همسر خود اجازه بگیرد. ترک منزل بدون اجازه مرد، نشانه عدم تمکین زن است. در این صورت نفقه شامل او نخواهد شد.
چگونه بخاطر نفقه ندادن همسرم از او طلاق بگیرم؟
یک زن در صورتی که شرایط عدم گرفتن نفقه را نداشته باشد ولی همسر او از پرداخت نفقه به او اجتناب کند با حضور در دادگاه میتواند از همسر خود درخواست طلاق کند. زوجه میتواند با مراجعه به یک وکیل باتجربه و کاربلد روند کار خود را هرچه بهتر و سریعتر پیش ببرد. در اینگونه مواقع وکیل یک سری شرایط را بررسی میکند که در صورت داشتن این شرایط حق گرفتن طلاق به زن داده میشود. شرایط لازم شامل موارد زیر است:
- اگر زن از شوهر خود به صورت عام و خاص تمکین بکند ولی مرد حاضر به پرداخت نفقه نباشد. همچنین اگر از همسر خود تمکین نمیکند دلایل خاص برای عدم تمکین را داشته باشد و آن را برای دادگاه ثابت کند. دلایلی مثل بیماری مقاربتی مرد، اعتیاد شدید او، داشتن خطرات جانی و حیثیتی زن و…
- اگر مرد حتی به حکم دادگاه بی اهمیت باشد و باز هم از پرداخت نفقه به همسر خود اجتناب کند.
- اگر مرد آنقدر از لحاظ مالی ضعیف باشد که نتواند نفقه همسر خود را پرداخت کند.
پرداخت نکردن نفقه از سوی مرد چه مجازاتی برای او دارد؟
برای اینکه یک زن بخواهد بر علیه همسر خود برای عدم پرداخت نفقه شکایت کند باید به دادگاه مراجعه کند. البته مرد ممکن است این عمل خود را پنهان کند و منکر این قضیه شود. در این صورت مرد باید ثابت کند که نفقه را به همسر خود میپردازد. بنابراین برای مجازات نشدن مرد، اثبات او علیه ادعای همسر لازم و ضروری است.
مجازات حقوقی عدم پرداخت نفقه طبق ماده 111 قانون مدنی این است که دادگاه میزان نفقه را تعیین میکند. سپس مرد را به پرداخت آن محکوم میکند. از طرفی مجازات کیفری این موضوع، طبق ماده 642 قانون مجازات اسلامی هر کس توان مالی برای پرداخت نفقه به زن و فرزندان خود را داشته باشد اما از پرداخت آن خودداری کند به سه ماه و یک روز تا 5 ماه حبس محکوم میشود.
همچنین ضمانت اجرایی عدم پرداخت نفقه شامل موارد زیر است:
- طبق ماده 53 قانون حمایت از خانواده اگر مرد در صورت توان مالی از پرداخت نفقه خودداری کند مرتکب جرم ترک انفاق میشود. مجازات این جرم حبس تعزیری درجه 6 میباشد. (6 ماه تا 2 سال حبس)
- همچنین اگر مرد توانایی مالی داشته باشد ولی نفقه را نپردازد میتوان اموال او را توقیف کرد یا تقاضای حکم جلب او را کرد.
- بنابراین حکم جلب و یا توقیف اموال مرد، میتواند از مجازات های عدم پرداخت نفقه توسط او باشد.